دکترغلامحسین الهام، سخنگوی دولت در گفتگویی به بیان مبانی حمایت رهبر انقلاب از دولت، قدرت رسانه و بهره گیری دولت نهم از آن پرداخت و در بخش مهمی از این گفتگو نیز در واکنش به این سؤال که برخی اصولگرایان ممکن است در انتخابات آینده از احمدی نژاد عبور کنند، تأکید کرد: آنها که میخواهند از احمدینژاد عبور کنند، چه زمانی با او همراهی کردهاند؟ یکی از ویژگیهایی که این دولت را متمایز و شاخص کرده غیر جناحی و غیر حزبی بودن آن است. رییس جمهور در دور اول انتخابات نامزد هیچ جریانی نبود ودر دور دوم نیز گروه های سیاسی یک تصمیم برآیندی گرفتند که چه کنند و بعضا از احمدی نژاد حمایت کردند. لذا اینکه برخی از جریانهای سیاسی درحال حاضر می گویند ما می خواهیم از احمدی نژاد عبور کنیم، سوال این است که آنها چه موقع با این دولت همراهی کردند که حالا می خواهند عبور کنند؟
حمایت مقام معظم رهبری از دولت نهم «گفتمانی» است
سخنگوی دولت گفت:«حمایتی که مقام معظم رهبری از دولت نهم انجام می دهند، حمایت گفتمانی است.»
دکتر الهام در پاسخ به سؤالی در ارتباط با بیانات مقام معظم رهبری در دیدار اخیر با اعضای هیات دولت و برشمردن سه ویژگی نشاط درخدمت، زنده کردن گفتمان انقلاب اسلامی و روحیه ساده زیستی اعضای دولت از سوی ایشان اظهار داشت: «خصوصیاتی که مقام معظم رهبری برای دولت نهم برشمردند، در حقیقت ایده هایی است که دولت براساس آنها روی کار آمده است، یا به عبارت دیگر علت روی کار آمدن این دولت است.»
وی ادامه داد: «پس از یک دوره که احساس می شد این نگرش در حال متروک شدن است این مهمترین اتفاقی بود که رخ داد و مردم بار دیگر به این تفکر و آرمان ها روی آوردند.»
وی گفت: «از اول که این دولت روی کار آمد، حمایت مقام معظم رهبری از این دولت با حمایت از دولتهای قبل متفاوت بود. ایشان در واقع از گفتمان دولت حمایت می کنند، در دورههای قبل نیز مقام معظم رهبری از ظرفیتهای اجرایی که دولتها داشتند حمایت می کردند و بارها نیز تاکید کردند که دغدغهشان این است که همیشه از دولتها حمایت کنند، ولی تفاوت نوع حمایت مقام معظم رهبری از این دولت با دیگر دولت ها از همان اول احساس می شد.»
سخنگوی دولت با بیان اینکه یکی از نکاتی که این دولت را برجسته و شاخص میکند توجه به گفتمان انقلاب و احیا و بازسازی این گفتمان و اهداف و آرمانهای انقلاب اسلامی و امام راحل است گفت:«مقام معظم رهبری فرمودند که دهه آینده دهه عدالت و پیشرفت است و مطمئنا عدالت و پیشرفت جز در بستر گفتمان انقلاب اسلامی صورت نمیگیرد.»
الهام با بیان اینکه ایجاد روح نشاط سیاسی، امید به حرکت و آینده و تعامل مثبت اسلامی بین دولت و ملت همه ظرفیتهای یک حرکت سازنده در کشور هستند گفت:«با روی کار آمدن دولت نهم این ویژگیها محقق شد.»
بخش بزرگی از قدرت دولت را رسانه تشکیل می دهد
الهام در پاسخ به سوالی درباره اینکه مقام معظم رهبری بر اهمیت اطلاع رسانی هنرمندانه از خدمات دولت تاکید داشته اند، آیا دولت ابزار کافی برای اطلاع رسانی ندارد یا اینکه استراتژی رسانهای ندارد و از ابزار موجودش درست استفاده نمیکند؟ گفت:«ابزار اطلاع رسانی، رسانه است و رسانهها هم عمدتا یک نهاد مستقل از دولت هستند و هرگاه دولت رسانهها را استخدام کرده و در واقع روح دولتی را بر رسانهها تحمیل کرده، یا تولید رسانهی دولتی کرده اطلاع رسانی نیز در آن دولت بهتر صورت گرفته است و ما این قضیه را در دوم خرداد شاهد بودیم. آن دولت رسانههایی را بر مبنای گفتمان دولت ایجاد کرد و از آنها حمایت کرد و در واقع با پشتیبانی از آنها از نظر مادی و معنوی یک حلقهی گسترده ای را ایجاد کرد. دولت در عرصه ی سیاسی، اجرایی و هم در عرصه ی رسانهای متولد شد و این امر مهمی است. چرا که بخش بزرگی از قدرت دولت را رسانه تشکیل می دهد و در واقع قدرت واقعی رسانه است.»
وی ادامه داد:«ما در دولت نهم این حالت را نداشته ایم و از طرف دیگر با رسانههای تولید شده مبتنی بر گفتمان دولت قبل هم مواجه بودیم که تعطیل هم نشدند و تغییر گفتمان نیز ندادند و از نظر تامین امکانات، منابع و اعتبارات نیز با دولت جدید مشکلی پیدا نکردند و با محدودیتی مواجه نشدند و با قوت کار خود را ادامه دادند و چنانچه که می بینید همچنان حالت رقیب خود را با دولت حفظ کردهاند.»
رسانه ملی بزرگترین قدرت ملی و سیاسی است
سخنگوی دولت گفت:«به عبارت دیگر دولت نهم نیروی رسانهای جدیدی را با خود نیاورد، البته نمی گویم این درست است یا غلط، ولی این مساله اتفاق نیفتاد و از طرفی رسانههای رقیب نیز در این حوزه حفظ شدند.»
سخنگوی دولت ادامه داد:«در اینجا فقط رسانه ی ملی است که می بایست یک رسانهی فراجناحی باشد. به نظر من رسانه ملی باید در تمام دورهها منطبق با گفتمان انقلاب بماند. این رسانه در ساختار قانون اساسی کاملا مستقل از دولت و قوای دیگر است و در حقیقت بزرگترین قدرت ملی و سیاسی و همچنین رسانه ای انحصاری است.این مسالهای است که در قانون اساسی نیز به آن اشاره شده و مشمول قواعد سیاستهای اصل 44 قانون اساسی هم نیست.»
هیچ نظارتی بر صدا و سیما وجود ندارد
وی بار دیگر با تاکید بر اینکه رسانه ملی بزرگترین قدرت سیاسی، اجتماعی و انحصاری است؛ با طرح این پرسش که چه نظارتی بر صداوسیما وجود دارد؟ گفت: «من می گویم هیچ نظارتی بر صدا و سیما وجود ندارد. برخی فکر می کنند که این رسانه در اختیار رهبری است، ولی مقام معظم رهبری نیز فقط بر اساس تکلیف قانون اساسی رییس رسانه ملی را نصب می کنند. مثل رییس قوه قضاییه که از سوی ایشان نصب میشود و حتی میخواهم بگویم که به نوعی مقام معظم رهبری با تنفیذ آرای مردم رییس جمهور را نیز منصوب می کنند. چرا که حکم ریاست جمهوری صادر میشود و در این حکم می آید "رای مردم را تنفیذ و شما را به ریاست جمهوری منصوب می کنم."»
وی ادامه داد: «بنابراین این گونه نیست که هرجا حکم رهبری وجود دارد، رهبری شخصا مسوول تمام امور آنجاست رهبری جایگاه خاص خود و وظیفه جهت دادن و نظارت کلی بر حکومت را دارند. بجز فرماندهی بر نیروهای مسلح که نقش مباشرت و فرماندهی را دارند.»
شورای نظارت بر صداوسیما ناکارآمد است
تنها قدرت بی نظارت رسانه ملی است
سخنگوی دولت تاکید کرد: «لذا نمی توان گفت که تمام کارکرد صدا و سیما منطبق بر خواست، مطالبه و سلیقه رهبری است.»
الهام ادامه داد: «اکنون یک شورای نظارت بر صداوسیما وجود دارد که در حقیقت این شورا بی حاصل و ناکارآمد است و نظارتی که دارد نظارت اطلاعی است و ظرفیتی برای ورود به این عرصه را ندارد.»
سخنگوی دولت در ادامه اظهارداشت:«درحالی که قانون اساسی رسانه را متعلق به قوای کشور از نظر حوزه اطلاع رسانی دانسته است، ولی ما می بینیم که این دستگاه پرقدرت فاقد نظارت است و در حقیقت تنها قدرت بی نظارت رسانه ی ملی است که نه مجلس بر آن نظارت دارد، نه دولت و نه پاسخگویی به رهبری دارد.»
الهام در بخش دیگری از صحبت های خود با بیان اینکه مسوولیت اطلاع رسانی بر عهده رسانه ملی است، نه دولت، ادامه داد:«چون این رسانه در اختیار دولت نیست نمی توانیم بگوییم دولت بیاید با توجه به ابتکارات خود از این رسانه بهره برداری کند.»
وی با بیان اینکه این رسانه بسط ید دارد و هیچ دری روی این رسانه بسته نیست گفت:«مثلا رییس این سازمان عضو شورای امنیت ملی کشور است از طرف دیگر در دولت حضور دارد و به طور کلی در هیج جا غایب نیست بنابراین دامنه ی حضور نامحدودی دارد و آزادانه می توائد اطلاعات را پردازش کند و به امر اطلاع رسانی بپردازد.»
الهام با بیان اینکه «این مساله غلط است که دولت یا حاکمیت باید به طور کلی حتما بیایند برنامه از صداوسیما بخرند یا برنامه ای تولید کنند تا به صورت گزارش (رپورتاژ) آگهی یا تبلیغات منتشر شود»، گفت:«حتی ممکن است این تبلیغات در بعضی از جاها اثرات منفی داشته باشد. به طور کلی در این موضوع من معتقدم که ضعف از صداوسیما است.»
وی در ادامه پاسخ به این سوال که پس چرا مقام معظم رهبری در سخنان خود دولت را مخاطب قرار داده بودند؟ گفت: «دولت تنها مخاطب نبود، بلکه رسانه ملی نیز مخاطب بود و در صحبت اخیرشان که مبحث اطلاع رسانی هنرمندانه را مطرح کردند دو بار صدا وسیما را مخاطب قرار دادند و تاکید کردند که صحبت های رییس جمهور در این جلسه عینا پخش شود.»
عذر صداوسیما در ادعای فقدان اطلاعات پذیرفتنی نیست
وی با بیان اینکه اگر صداوسیما مدعی فقدان اطلاعات باشد، این عذر اصلا پذیرفتنی نیست، گفت:«از طرف دیگر نیز ما معتقدیم که مثلا روابط عمومی ها در دستگاه های دولتی باید تقویت شوند و دولت نیز امر اطلاع رسانی را گسترش دهد و اعتقاد داریم که نباید روابط عمومی ها تشریفات یا فقط به فکر جا انداختن کارهای رییس دستگاه شان باشند بلکه باید ارتباط و اطلاع رسانی را تقویت کنند، ولی در این عرصه مهم ترین رکن را رسانه می دانم.»
رسانه ملی در قبال دستگاههای اجرایی، قضایی و مقننه احساس تکلیف نمیکند
سخنگوی دولت در ادامه با بیان اینکه«رسانه منتقد مایل نیست اخبار دولت را پوشش مناسب دهند چرا که اطلاع رسانی با جهتگیری گفتمانی رسانه منطبق است و هر رسانه ای خواستگاه ایدئولوژیک خود را دارد و نمی تواند این را منکر شود که به هرحال براساس خواستگاه ایدئولوژیک خود کار می کند.» در پاسخ به این سوال که شما انتظار شفاف و روشنتان از رسانه ی ملی چیست؟ گفت:«رسانه ملی یک قدرت بی نظارت است و طبق قانون در برابر دستگاههای اجرایی، قضایی و مقننه تکالیفی دارد و باید این تکالیف خود را عمل کند، ولی اکنون می بینیم که این احساس تکلیف در این رسانه وجود ندارد و بیش از آنچه که هست احساس استقلال می کند و تعریف مستقل بودن این رسانه از دستگاه های دیگر در ذهنیت مسوولان این رسانه رسوخ کرده است. باید این فکر اصلاح شود و مسؤولان این رسانه باید خود را عضوی از این مجموعه بداند که نسبت به این مجموعه ها و دستگاه ها مسوولیت دارد و این مسوولیت باید درجهت تقویت و پیشبرد نیازمندیهای رسانه ای و اطلاع رسانی هر یک از این قوا باشد.»
صداوسیما باید به روسای قوا پاسخگو باشد
وی گفت: «البته من یک ظرفی را برای نقادی رسانه ملی بر مسیر گفتمان انقلاب اسلامی و رهبری که فراتر از قوا است قائل هستم، ارتباط گسترده با مردم، شفافیت اطلاعات و یا به عبارتی دیگر تعامل اسلامی با مردم؛ ولی اینکه مدعی شود ما سخنگوی مردم هستیم و فقط بیاید ناکارآمدیها، ضعفها، اشکالات و مطالبات را کاملا مطرح کند آن را بزرگ کند و بر روی آن متمرکز شود؛ درست نیست.»
سخنگوی دولت با تاکید بر اینکه این رسانه باید نیازمندی های قوا را برطرف کند گفت:«صدا و سیما باید نسبت به روسای قوا پاسخگو باشد و در این عرصه به مردم نیز خدمت ارائه دهد.»
وی با بیان اینکه «من معتقدم حلقه مفقوده همین جاست» اضافه کرد:«این بحثی است که ما به آن نپرداخته ایم. در واقع این مساله مهم است که نظارت بر مهمترین قدرت تفکر سازی و مدیریت افکار عمومی و فرهنگ عمومی کشور که یک حرکت انحصاری نیز دارد با چه کسی است واین در قانون به وضوح تعریف نشده است.»
شورای نظارت بر صداوسیما بیحاصل است
وی در ادامه در پاسخ به این سوال که «یعنی شما می فرمایید نمایندگانی از سه قوه بر عملکرد این سازمان نظارت کنند؟» گفت:«قانون اساسی این را می گوید، منتها تعریفی که برای این شاکله شده ناکارآمد است و این شورای نظارتی که تشکیل شده، بیحاصل است و تنها جنبه اطلاعی دارد. ما باید این را بازنگری کنیم همانطور که مثلا رییس جمهور و وزرا توسط مجلس یا رسانه کنترل می شوند و مورد سوال قرار می گیرند.»
الهام در ادامه با بیان اینکه «اگر رسانهها نقدی دارند باید این نقد در مسیر گفتمان باشد»گفت:«مثلا رسانه ای که نگرش سکولاریسم و غرب گرایانهای دارد نمی تواند ما را نقد کند چون محتوای گفتمانیاش فرق می کند. جهتگیری متفاوت است. در صورتی که گفتمان دولت گفتمان انقلابی است و گفتمان حاکم در آن رسانه متفاوت از آن گفتمان است.»
بیشتر شاهد تخریب دولت هستیم تا نقد
وی در ادامه گفتوگو در پاسخ به پرسشی درباره تأکید مقام معظم رهبری بر مساله تفاوت نقد و تخریب و اینکه «ما در این شرایط بیشتر شاهد تخریب دولت هستیم یا نقد آن؟» گفت:«آنچه که من واقعا می بینم بیشتر قالب تخریبی دارد و انتقاد و مسائل قابل استفاده بسیارکم است.»
وی با بیان اینکه دولت نهم از نقد استقبال می کند گفت: «یک آدم عاقل باید هزینه ای بکند تا کارش نقد شود، ما از نقدهای مناسب استفاده میکنیم چون در واقع نقد یک نعمت است و ما به صورت مجانی از اطلاعاتی که در مطالب نقادی به ما داده می شود استفاده می کنیم؛کسی این مساله را انکار نمیکند، اگر کسی این مساله را انکار کند یا مستبد است یا درایت ندارد.»
این دولت مستبد نیست، ولی جدی و پرکار است و از انتقادات نیز استفاده میکند
وی در عین حال با بیان اینکه «نقد مناسب مهمترین ظرفیت برای تکمیل کار است و در واقع اگر وجود داشته باشد دولت را کمک و یاری می کند» گفت:«این دولت هم دولت مستبدی نیست و این خصلت را ندارد که نقد را قبول نکند.البته دولت قاطعیت دارد و وقتی تصمیمی را می گیرد جدی آن تصمیم را دنبال می کند چرا که ما معتقدیم وقتی دولتی جدی نباشد در اجرای مصوبات و وظایف کارآمد نخواهد بود. مردم، دولت و مدیری قاطع و جدی را می خواهند نه کسی که همیشه متزلزل باشد و هیچ وقت تصمیم نگیرد. همانطور که گفتم این دولت مستبد نیست، ولی جدی و پرکار است و از انتقادات نیز استفاده می کند، ولی متاسفانه ما انتقاد کم می بینیم.»
بیشتر تخریبکنندگان دولت از مرتدین انقلاب هستند
الهام با بیان اینکه «این دولت درجهت اصلاح بودجه نویسی،نظام اداری متمرکز، دادن مسوولیتها به یک نهاد پاسخگو در راستای حذف بروکراسی و کارآمدتر کردن نظام اداری حرکت کرده» گفت: «ما می بینیم به این کارهای مناسب دولت هجمه صورت میگیرد و در واقع این کارهای خوب را زیر سوال می برند.»
وی گفت: «از طرف دیگر ما تهاجمی را به مبانی گفتمانی دولت نیز مشاهده می کنیم که این کمی گسترده تر نیز شده است.»
الهام در ادامه در پاسخ به این سوال که تخریب کنندگان دولت بیشتر در کدام یک از طیفهای مورد اشاره مقام معظم رهبری قرار میگیرند؟ گفت: «هر سه گروه هستند، ولی بیشتر تخریبکنندگان دولت از مرتدین انقلاب هستند، آنهایی که اگر زمانی انقلاب را قبول داشتند، ولی اکنون قبول ندارند، یعنی مرتد از انقلاب شده اند. یعنی امام(ره) و انقلاب را تا جایی قبول داشتند و اکنون کنار گذاشتند و با این دولت که گفتمان انقلاب را احیا می کند مشکل دارند. اینها کم نیستند. البته عده ای نیز هستند که از روی کم اطلاعی این کار را انجام می دهند؛ یعنی کینه ندارند بلکه در این مساله رقابتهای سیاسی و حب و بغض جناحی بر بینششان غلبه پیدا کرده است.»
آنها که میخواهند از احمدینژاد عبور کنند، چه زمانی با او همراهی کردهاند؟
وی با بیان اینکه یکی از ویژگیهایی که این دولت را متمایز و شاخص کرده غیر جناحی و غیر حزبی بودن آن است، ادامه داد:«رییس جمهور در دور اول انتخابات نامزد هیچ جریانی نبود ودر دور دوم نیز گروه های سیاسی یک تصمیم برآیندی گرفتند که چه کنند و بعضا از احمدی نژاد حمایت کردند. لذا اینکه برخی از جریانهای سیاسی درحال حاضر می گویند ما می خواهیم از احمدی نژاد عبور کنیم، سوال این است که آنها چه موقع با این دولت همراهی کردند که حالا می خواهند عبور کنند؟»
وی در پاسخ به این سوال که آیا آقای رییس جمهور در انتخابات آتی نیز مستقل خواهد آمد یا اینکه مورد حمایت گروههای سیاسی اصولگرا قرار میگیرد؟ گفت:«نمی دانم، ولی روحیه احمدی نژاد همین است که بیان کردم. او تعهد به مردم دارد و براساس همین وضع و مبانی پیش رفته و عوض نشده است.»
سخنگوی دولت با بیان اینکه باید نسبت های احزاب را با این روحیهی دولت دید گفت:«وقتی یک رسانه یا نقاد بیرونی خواستگاه جناحی دارد طبیعتا گفتمان جناحی آن نیز مبنای نقد خواهد بود وچون رقیب است علاقه دارد که رقابت کند و در حوزه رقابت دیگر نقد، نقد عالمانه نیست چرا که حبها و بغضها بر روی آن می نشیند.»
اصولگرایی حزب نیست
نگرش حزبی بسیاری از رسانههای مدعی همسویی با دولت برگفتمانشان غلبه دارد
وی درپاسخ به این سوال که اکنون برخی از خبرگزاریها و رسانههای اصولگرا ادعای همسویی با دولت نهم را دارند، این دولت به چه میزان از پتانسیل آنها استفاده کرده است؟ گفت: «بعد از اینکه این دولت روی کار آمد، یک طیف گسترده ای که اسم خود را اصولگرا گذاشته بودند اعلام همسویی با دولت کردند و گفتند که طیف همسو و در واقع پشتیبان فکری دولت هستند؛ درحالی که در واقعیت بیرونی اینها همان نسبت جناحی را با دولت تعریف کردند و چون این دولت در اختیار آن حزب نبود نسبت به آن هیچ احساس تعهدی نداشتند و در مواردی هم تندی کرده و جنبه انصاف را کنار گذاشتند که ما این مساله را در تعامل با مجلس هفتم می بینیم.»
الهام ادامه داد:«اکنون نیز بسیاری از این رسانه ها که سخنگوی این جریانات هستند گرچه گفتمانشان را براساس گفتمان انقلاب تعریف می کنند، ولی نگرش حزبی آنها برگفتمانشان غلبه دارد و این نگرش حزبی آنها را تحت شعاع قرار داده است. مشکلی که از این جهت داریم این است که وقتی آنها خود را همسو با دولت بیان می کنند، در برخی از مواقع رقیبان از این مساله به عنوان برگی علیه دولت استفاده می کنند.»
سخنگوی دولت تصریح کرد:«برخی اصولگرایی را یک حزب تعریف کردهاند، در صورتی که اصولگرایی حزب نیست و بسیار فراتر از یک حزب است.»